قَدْر کلمه‌ای عربی به معنای اندازه، تقدیر و سرنوشت است. از نظر برخی بزرگان همچون مرحوم علامه طباطبایی، چون مقدرات انسان‌ها، اندازه و تقدیر رویدادهای یک سال، در این شب تعیین می‌شود و آن را شب قدر می‌نامند.
از شب قدر به نام‌های لیلةالعظمه و لیلةالشرف نیز یاد شده است
شب قدر برترین و مهم‌ترین شب سال در فرهنگ اسلامی به شمار می‌رود. بنابر روایتی از پیامبر (ص)، شب قدر از موهبت‌های خدا بر مسلمانان است و هیچ یک از امت‌های پیشین از این موهبت برخوردار نبوده‌اند در قرآن کریم، سوره‌ای کامل به توصیف و ستایش شب قدر اختصاص یافته و بدین نام سوره قدرخوانده شده است. همچنین در این سوره، ارزش شب قدر بیشتر از هزار ماه دانسته شده است.
قلب ماه رمضان، شب قدر است
در روایتی از امام صادق (ع) آمده که بهترین ماه، رمضان است و قلب ماه رمضان، شب قدر است. همچنین از پیامبر (ص) نقل کرده‌اند که شب قدر، سَروَر شب‌هاست. در حدیثی از امام صادق (ع)، شب قدر آغاز سال (رأس السنة) معرفی شده که شاید منظور آغاز سال معنوی، عبادی و شاید منظور مشخص شدن مقدرات یکساله انسان باشد.
بنابر منابع روایی و فقهی، روز قدر نیز همانند شب قدر، گرانقدر و با فضیلت است. وقوع برخی حوادث همانند ضربت خوردن امام علی (ع) در شب نوزدهم و شهادت ایشان در شب ۲۱ رمضان، بر اهمیت این شب‌ها، نزد شیعیان افزوده است و آنان در این شب‌ها در کنار اهتمام به اعمال مستحب مخصوص، برای آن امام نیز سوگواری می‌کنند.
در برخی از روایات آمده است که فاطمه (س) سِرّ شب قدر است و هر کس فاطمه (س) را به صورت کامل بشناسد، شب قدر را درک خواهد کرد.
شب قَدر یا لَیلَةُ القَدر شب نزول قرآن و مقدّر شدن امور یکساله انسان است. این شب بافضیلت‌ترین شبِ سال، شب رحمت الهی و آمرزش گناهان است و در آن، فرشتگان به زمین می‌آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه، مقدرات سال آینده بندگان را بر امام عرضه می‌کنند.
زمان دقیق شب قدر روشن نیست، ولی بر اساس بسیاری از روایات، در ماه رمضان واقع شده و یکی از شب‌های ۱۹، ۲۱ یا ۲۳ این ماه دانسته شده است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر شب ۲۷ رمضان تأکید بیشتری دارند.
شیعیان در این شب‌ها با الگوگیری از معصومین (ع)، به شب‌زنده‌داری، تلاوت قرآن، دعا و عبادت در این شب می‌پردازند. ضربت خوردن و شهادت امام علی (ع) در این شب‌ها نیز به اهمیت آن نزد شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام با آیین‌های شب قدر همراه شده است.
نظر شما